KOVIN, 2. oktobar 2020 – Na inicijativu i uz finansijska sredstva Turističke organizacije opštine Kovin, pre dve nedelje započela su arheološka iskopavanja na jedinim vidljivim tragovima nekadašnje kovinske tvrđave, na bedemu lokaliteta poznatog kao Stari grad (o čemu ste mogli da se informišete i na ovom portalu). I to posle bezmalo četrdeset godina. Tačnije, sama kula koja je ostala u tragovima vidljiva na lokalitetu nije nikada ni otkopavana. Rađena su neka istraživanja u parkovskom prostoru Starog grada, ali kratko i parcijalno. Budžetom za ovu godinu kovinska Turistička organizacija je obezbedila oko 400 hiljada dinara, čime se mogu pokriti oko tri nedelje iskopavanja, a potom će morati da se sačeka nova poslovna godina da se utvrdi postoje li mogućnosti da se radovi nastave.
Kontra rimskog utvrđenja Margum (današnjeg Kostolca), a radi odbrane od najezde varvarskih plemena, podignuto je utvrđenje Kontra Margum, na desnoj obali Dunava negde. Kada su Habsburzi i Osmanlije, mnogo vekova kasnije, potpisivali Beogradski mirovni ugovor, svako je sa svoje strane trebalo da uništi jedno vojno utvrđenje na Dunavu. Turci su srušili Sapaju (današnja Stara Palanka) a, kao najmanje zlo, Habzburzi su 1739. godine žrtvovali Kontra Margum ili Keve, odnosno današnji Kovin. Gradeći potom nasip na Dunavu, sa ostataka utvrđenja uzimana je zemlja i tako gotovo potpuno uništeni ostaci lokaliteta koje Kovinci, otkad pamte, zovu Stari grad. Ne bez razloga, jer iza utvrđenja u okviru zidina odvijao se život. Bežeći od ćudljive reke, ali i u potrazi za plodnom zemljom, naselje se potom širi prema plodnoj ravnici, a samo utvrđenje postaje park i omiljeno šetalište Kovinaca. Sedamdesetih godina prošlog veka, u vreme gradnje Hidro elektrane Đerdap, u parku je postavljena maketa toka Dunava od ušća Tise do Đerdapa, što u ovaj prostor donosi novu atrakciju i raritet u Evropi. Nažalost, kao što u turističke svrhe nije nikad zaista zaživela maketa, tako ni sam lokalitet nekadašnjeg važnog utvrđenja nije nikome bio zanimljiv bez vidljivih tragova nekadašnjih građevina. Projekat za početak arheoloških istraživanja mogao bi u značajnoj meri da dopuni turističku ponudu, što je i cilj ovog poduhvata.
Posle dve nedelje vrednog iskopavanja konačno su vidljiviji prvi novootkriveni ostaci nekadašnjih zidina u okviru bedema, a dokle se još može stići i šta se može otkriti za desetak preostalih dana rada, videće se. Kao što ne postoje vidljivi tako je i malo pisanih tragova o utvrđenju koje je bilo česta meta suprotstavljenih strana. Rimljani su ga podigli za odbranu od varvara, potom su ga osvojili Ugari u odbrani od Arnauta, koje suoni pa smatrali varvarima, da bi konačno nestalo i ostalo samo u pričama.
Tekst i foto: Violeta Živkov